169.
Kiedy w czasie sprawowania świętej liturgii dokonuje się nadużycia,
wówczas następuje prawdziwe zafałszowanie liturgii
katolickiej. Napisał bowiem św. Tomasz: Błąd zafałszowania
popełnia ten, kto w imieniu Kościoła oddaje Bogu cześć w sposób
niezgodny z ustaleniami powziętymi przez Kościół na mocy jego
boskiej władzy oraz w sposób przez Kościół
niepraktykowany[278].
170.
Aby zaradzić takim nadużyciom, najpilniejszym zadaniem jest
formacja biblijna i liturgiczna ludu Bożego, pasterzy i wiernych[279],
tak by wiara i dyscyplina Kościoła w odniesieniu do świętej liturgii
były poprawnie ukazywane i rozumiane. Tam jednak, gdzie nadużycia
wciąż występują, trzeba postępować zgodnie z normami prawa, stosując
wszelkie właściwe środki, aby ochronić duchowe i prawne dziedzictwo
Kościoła.
171. Wśród
licznych nadużyć są takie, które obiektywnie stanowią ciężkie
przestępstwa lub poważne wykroczenia, a także inne, które
również powinny być skrupulatnie eliminowane i naprawiane.
Uwzględniając to wszystko, co już zostało powiedziane, zwłaszcza w
rozdziale I niniejszej instrukcji, należy zwrócić uwagę na
następujące rozporządzenia.
1. CIĘŻKIE PRZESTĘPSTWA
172.
Ciężkie przestępstwa przeciwko świętości Ofiary i sakramentu
Najczcigodniejszej Eucharystii winny być ocenianie zgodnie z Normami
o ciężkich przestępstwach zastrzeżonych Kongregacji Nauki Wiary[280].
Przestępstwa te są następujące:
zabranie lub
przechowywanie w celu świętokradczym albo porzucenie świętych
postaci[281];
usiłowanie
sprawowania liturgicznej czynności Ofiary eucharystycznej lub jej
symulowanie[282];
koncelebracja Ofiary
eucharystycznej razem z szafarzami Wspólnot kościelnych,
które nie posiadają sukcesji apostolskiej ani nie uznają
sakramentalnej godności święceń kapłańskich[283];
konsekracja w celu
świętokradczym jednej postaci bez drugiej w czasie celebracji
eucharystycznej albo nawet obydwu poza sprawowaniem Eucharystii[284].
2. POWAŻNE WYKROCZENIA
173.
Chociaż sąd o ciężkości wykroczenia winno się podejmować zgodnie z
powszechną nauką Kościoła oraz normami przez niego ustalonymi, to do
poważnych wykroczeń zawsze w sposób obiektywny winny być
zaliczane te, które narażają na niebezpieczeństwo ważność lub
godność Najświętszej Eucharystii, to znaczy te, które są
niezgodne z normami zawartymi w numerach 48-52, 56, 76-77, 79, 91-92,
94, 96, 101-102, 104, 106, 109, 111, 115, 117, 126, 131-133, 138, 153
i 168. Ponadto należy brać pod uwagę inne przepisy Kodeksu prawa
kanonicznego a zwłaszcza te, o których mówią kan.
1364, 1369, 1373, 1376, 1380, 1384, 1385, 1386 i 1398.
3. INNE NADUŻYCIA
174.
Ponadto nie należy lekceważyć czynności wykonywanych niezgodnie z
tym, o czym wspomniano w innych numerach niniejszej Instrukcji oraz w
normach ustalonych przez prawo, lecz trzeba je zaliczyć do innych
nadużyć, których należy skrupulatnie unikać i naprawiać.
175.
To, co zostało zaprezentowane w niniejszej Instrukcji, oczywiście nie
obejmuje wszystkich wykroczeń przeciwko Kościołowi i jego
dyscyplinie, które są omówione w kanonach, w prawie
liturgicznym oraz w innych przepisach Kościoła zgodnie z nauką
Magisterium i zdrową tradycją. Gdzie popełnione zostało jakiekolwiek
zło, winno być naprawione zgodnie z przepisami prawa.
4. BISKUP DIECEZJALNY
176.
Biskup diecezjalny,
ponieważ jest głównym
szafarzem Bożych tajemnic, ma zabiegać ustawicznie o to, by wierni
powierzeni jego pieczy, przez uczestnictwo w sakramentach wzrastali w
łasce, a także poznawali paschalną tajemnicę i nią żyli[285].
Do niego
należy, w
ramach przysługującej mu kompetencji, wydawanie w sprawach
liturgicznych norm, które obowiązują wszystkich[286].
177.
Ponieważ biskup winien mieć staranie o jedność całego
Kościoła, jest obowiązany dbać o utrzymanie karności wspólnej
całemu Kościołowi i dlatego winien domagać się przestrzegania
wszystkich przepisów kościelnych.
Ma czuwać nad tym, by do dyscypliny
kościelnej nie wkradły się nadużycia, zwłaszcza w zakresie posługi
słowa, sprawowania sakramentów i sakramentaliów, kultu
Boga i Świętych, jak również zarządzania dobrami[287].
178.
Stąd ilekroć ordynariusz czy to miejsca, czy instytutu zakonnego lub
stowarzyszenia życia apostolskiego otrzyma informację, przynajmniej
prawdopodobną, o przestępstwie lub nadużyciu w stosunku do
Najświętszej Eucharystii, winien osobiście lub przez innego
odpowiedniego duchownego ostrożnie zbadać fakty i okoliczności oraz
sprawę poczytalności.
179.
Przestępstwa przeciwko wierze oraz poważne przestępstwa popełnione w
czasie sprawowania Eucharystii i innych sakramentów winny być
niezwłocznie zaskarżone do Kongregacji Nauki Wiary, która je
osądza, oraz, gdzie zajdzie potrzeba, przystępuje do
orzeczenia lub nałożenia sankcji kanonicznych zgodnie z przepisami
prawa powszechnego albo własnego[288].
180.
Ze swojej strony ordynariusz winien postępować zgodnie z przepisami
świętych kanonów, nakładając, jeśli domaga się tego konkretny
przypadek, kary kanoniczne, pamiętając szczególnie o
przepisach kan. 1326. Jeśli chodzi o poważne wykroczenia powinien
powiadomić Kongregację ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów.
5. STOLICA APOSTOLSKA
181.
Ilekroć Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów
otrzyma informację, przynajmniej prawdopodobną, o przestępstwie lub
nadużyciu w stosunku do Najświętszej Eucharystii, powiadamia o tym
ordynariusza, aby zbadał sprawę. Gdy wykroczenie okaże się poważne,
ordynariusz powinien jak najszybciej wysłać do tejże dykasterii
egzemplarz dokumentów odnośnie do przeprowadzonego badania
oraz, jeśli domaga się tego konkretny przypadek, do nałożonej kary.
182.
W trudniejszych przypadkach ordynariusz, kierując się dobrem Kościoła
powszechnego, w którego trosce na mocy święceń sam
uczestniczy, niech nie omieszka załatwić sprawy, konsultując się
wcześniej z Kongregacją ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów.
Ze swojej strony Kongregacja ta, na mocy władzy udzielonej jej przez
Biskupa Rzymu, wspomoże w danym przypadku ordynariusza, dostarczając
mu koniecznych rozporządzeń[289]
lub udzielając wyjaśnień czy informując o przepisach, do których
ten winien się skrupulatnie dostosować.
6. ZAŻALENIA W SPRAWIE NADUŻYĆ LITURGICZNYCH
183.
Wszyscy na miarę możliwości ze szczególnym zaangażowaniem
powinni czynić wszystko, aby chronić Najświętszy Sakrament
Eucharystii przed jakimkolwiek znieważeniem i zniekształceniem oraz
całkowicie wyeliminować wszelkie nadużycia. Jest to bowiem
najważniejsze zadanie dla wszystkich i każdego z osobna i bez
jakiegokolwiek względu na osobę wszyscy są zobowiązani do wypełnienia
tego dzieła.
184.
Każdy katolik, czy to kapłan, czy diakon, czy wierny świecki ma prawo
zgłosić skargę na nadużycie liturgiczne przed biskupem diecezjalnym
lub równym mu w prawach kompetentnym ordynariuszem, lub przed
Stolicą Apostolską na mocy prymatu Biskupa Rzymu[290].
Wypada jednak, aby – jeśli to możliwe – takie zażalenie
lub skarga była najpierw przedstawiona biskupowi diecezjalnemu.
Zawsze jednak winno się to dokonywać w prawdzie i miłości.
PRZYPISY:
[278]
Św. Tomasz z Akwinu, Summa theol.,II, 2, q. 93, a. 1.
[279]
Por. Jan Paweł II, List apost. Vicesimus quintus annus, nr
15: AAS 81 (1989) 911; por. KL nry 15-19.
[280]
Por. Jan Paweł II, List apost. motu proprio Sacramentorum
sanctitatis tutela: AAS 93 (2001) s.737-739; Kongr. Nauki Wiary,
Ep. ad totius Catholicae Ecclesiae Episcopos aliosque Ordinarios
et Hierarchas quorum interest: de delictis gravioribus eidem
Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis: AAS 93 (2001) 786.
[281]
Por. KPK,kan. 1367; Pap.
Rada ds. Interpret. Tekstów
Prawnych., Responsio ad propositum dubium,
3 lipca 1999: AAS 91 (1999) 918; Kongr. Nauki Wiary, Ep. ad
totius Catholicae Ecclesiae Episcopos aliosque Ordinarios et
Hierarchas quorum interest: de delictis gravioribus eidem
Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis: AAS 93 (2001) 786.
[282]
Por. KPK,kan. 1378 § 2 nr 1 i kan. 1379; Kongr. Nauki
Wiary, Ep. ad totius Catholicae Ecclesiae Episcopos aliosque
Ordinarios et Hierarchas quorum interest: de delictis gravioribus
eidem Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis: AAS 93 (2001)
786.
[283]
Por. KPK,kan. 908 i 1365; Kongr. Nauki Wiary, Ep. ad
totius Catholicae Ecclesiae Episcopos aliosque Ordinarios et
Hierarchas quorum interest: de delictis gravioribus eidem
Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis: AAS 93 (2001) 786.
[284]
Por. KPK,kan. 927; Kongr. Nauki Wiary, Ep. ad totius
Catholicae Ecclesiae Episcopos aliosque Ordinarios et Hierarchas
quorum interest: de delictis gravioribus eidem Congregationi pro
Doctrina Fidei reservatis: AAS 93 (2001) 786.
[285]
KPK, kan. 387.
[286]
Tamże, kan. 838 § 4.
[287]
Tamże, kan. 392.
[288]
Jan Paweł II, Konst. apost. Pastor bonus,art.
52: AAS 80 (1988) 874.
[289]
Por. tamże, nr63: AAS 80 (1988) 876.
[290]
Por. KPK, kan. 1417 § 1.
opr. mg/mg
|