62. Po zniesieniu sposobów wyborów nazywanych per acclamationem seu inspirationem i per compromissum, formą wyboru Biskupa Rzymskiego będzie od tej chwili i w przyszłości jedynie głosowanie (per scrutinium).
Ustalam więc, że dla ważnego wyboru Biskupa Rzymskiego wymaga się
dwóch trzecich głosów, obliczanych w stosunku do ogólnej liczby
obecnych elektorów.
W przypadku, gdyby liczba obecnych Kardynałów nie mogła być
podzielona na trzy równe części, do ważności wyboru Papieża jest
wymagany jeden głos więcej. 63. Do wyboru przystąpi się bezpośrednio po ukończeniu czynności, o których mowa w n. 54 niniejszej Konstytucji.
Jeśli nastąpiłoby to już po południu pierwszego dnia, odbędzie się
tylko jedno głosowanie; później, jeśli wybór nie nastąpi w pierwszym
głosowaniu, w następnych dniach należy przeprowadzić dwa głosowania -
zarówno rano, jak i po południu, zaczynając zawsze czynności głosowania
o godzinie już wcześniej ustalonej albo na Kongregacjach
przygotowawczych, albo w czasie wyboru, jednak według sposobów
ustalonych w n. 64 i następnych niniejszej Konstytucji.
64. Procedura głosowania przebiega w trzech fazach, z których pierwsza, można by ją nazwać prae-scrutinium,
obejmuje: 1) przygotowanie i rozdzielenie kart do głosowania przez
Ceremoniarzy, którzy przekazują przynajmniej po dwie lub trzy każdemu
Kardynałowi elektorowi; 2) wylosowanie wśród wszystkich Kardynałów
trzech Skrutatorów, trzech wyznaczonych do zebrania głosów od chorych,
zwanych w skrócie Infirmarii, oraz trzech Rewizorów; takiego
losowania dokonuje publicznie ostatni Kardynał Diakon, wyciągając
kolejno dziewięć imion tych, którzy mają wypełniać te obowiązki; 3)
jeśli w losowaniu Skrutatorów, Infirmarii i Rewizorów wyłaniają
się imiona Kardynałów elektorów, którzy z powodu choroby lub innej
przyczyny mają przeszkody w pełnieniu takich obowiązków, w ich miejsce
winny być wylosowane imiona innych, nie mających przeszkód. Trzej
pierwsi wylosowani będą pełnili obowiązki Skrutatorów, następni trzej
obowiązki Infirmarii, a ostatni trzej obowiązki Rewizorów.
65. W tej fazie głosowania należy uwzględnić następujące dyspozycje:
1) karta do głosowania powinna mieć formę prostokąta i zawierać
napisane w górnej połowie, możliwie drukiem, słowa: Eligo in Summum Pontificem,
podczas gdy w dolnej połowie powinno się zostawić miejsce na wpisanie
imienia elekta; dlatego karta do głosowania jest wykonana w taki
sposób, by mogła być zgięta na pół; 2) wypełnienie karty do głosowania
powinno zostać dokonane w sposób tajny przez każdego Kardynała
elektora, który napisze wyraźnie, charakterem pisma możliwie
nierozpoznawalnym, imię tego, kogo wybiera, unikając wpisania
dodatkowych imion, gdyż w takim przypadku głos byłby nieważny, a
później złoży kartę do głosowania we czworo; 3) w czasie głosowań
Kardynałowie elektorzy będą musieli pozostać w Kaplicy Sykstyńskiej
sami i dlatego; zaraz po rozdzieleniu kart do głosowania i zanim
elektorzy zaczną pisać, Sekretarz Kolegium Kardynałów, Mistrz
Papieskich Ceremonii Liturgicznych i Ceremoniarze muszą wyjść z auli;
po ich wyjściu ostatni Kardynał Diakon zamyka drzwi; otwiera je i
zamyka za każdym razem, gdy to będzie konieczne, jak na przykład gdy Infirmarii wychodzą, by zebrać głosy od chorych i gdy powracają do Kaplicy.
66. Druga faza, nazywana prawdziwym i właściwym scrutinium,
obejmuje: 1) złożenie kart do głosowania do przygotowanej w tym celu
urny; 2) pomieszanie i liczenie kart; 3) obliczenie głosów. Każdy
Kardynał elektor, w porządku pierwszeństwa, po zapisaniu i zgięciu
karty, trzymając ją podniesioną, tak aby była widoczna, przynosi ją do
ołtarza, przy którym stoją Skrutatorzy i na którym jest postawiona urna
przykryta talenem do zebrania kart. Po dojściu tam Kardynał elektor
wypowiada głośno następującą formułę przysięgi: Powołuję na świadka
Chrystusa Pana, który mnie osądzi, że mój głos jest dany na tego, który
- według woli Bożej- powinien być, moim zdaniem, wybrany. Po czym
kładzie kartę na talerzu i nim wprowadzają do urny. Po wypełnieniu tych
czynności kłania się przed ołtarzem i wraca na swoje miejsce.
Jeśli któryś z Kardynałów elektorów obecnych w Kaplicy nie może
podejść do ołtarza, ponieważ jest chory, ostatni ze Skrutatorów
podchodzi do niego, a on, po wypowiedzeniu powyższej przysięgi powierza
zgiętą kartę Skrutatorowi, który zanosi ją na oczach wszystkich do
ołtarza i bez wypowiadania słów przysięgi kładzie ją na talerzu i nim
wprowadzają do urny.
67. Jeśli chorzy Kardynałowie elektorzy - o których mowa w n. 41 i
następnych niniejszej Konstytucji - znajdują się w swoich pokojach,
trzej Infirmarii udają się do nich z kasetą, która w górnej
części posiada otwór przeznaczony do złożenia zgiętej karty.
Skrutatorzy przed podaniem kasety do rąk Infirmarii otwierają
ją publicznie w taki sposób, by elektorzy mogli stwierdzić, że jest
pusta, potem zamykają ją i kładą klucz na ołtarzu. Następnie Infirmarii z zamkniętą kasetą i odpowiednią liczbą kart na małej tacy udają się wraz z osobami towarzyszącymi do Domus Sanctae Marthae
do każdego z chorych, który, wziąwszy kartę, głosuje w sposób tajny,
zgina kartę i, wypowiedziawszy powyższą przysięgę, wkłada ją do kasety
przez otwór. Jeśli jakiś chory nie jest w stanie pisać, jeden z trzech Infirmarii lub inny Kardynał elektor, wybrany przez chorego, po złożeniu przysięgi na ręce samych Infirmarii co do zachowania tajemnicy, dokonuje wspomnianych czynności. Następnie Infirmarii
przynoszą z powrotem do Kaplicy kasetę, którą Skrutatorzy otworzą po
złożeniu głosów przez obecnych Kardynałów, licząc karty, jakie się w
niej znajdują, a stwierdziwszy, że ich liczba odpowiada liczbie
chorych, kładą je jedna na drugiej na talenu i nim wprowadzają
wszystkie razem do urny. Aby za bardzo nie przedłużać czynności
głosowania, Infirmarii będą mogli wypełnić i złożyć własne
karty do urny bezpośrednio po pierwszym z Kardynałów, a w czasie
składania kart przez innych elektorów zebrać głosy od chorych w wyżej
wskazany sposób.
68. Gdy wszyscy Kardynałowie elektorzy złożą swoje karty do urny,
pierwszy Skrutator potrząsa nią kilka razy, by wymieszać karty i zaraz
po tym ostatni ze Skrutatorów przystępuje do ich liczenia, wyjmując w
sposób widoczny każdą z osobna z urny i kładąc ją do innego pustego
naczynia, przygotowanego wcześniej w tym celu. Jeśli liczba kart nie
odpowiada liczbie elektorów, należy spalić je wszystkie i bezpośrednio
po tym przystąpić do drugiego głosowania; jeśli natomiast odpowiada
liczbie elektorów, następuje obliczanie kart tak, jak wskazano poniżej.
69. Skrutatorzy siadają za stołem ustawionym przed ołtarzem;
pierwszy z nich bierze kartę, otwiera ją, spogląda na wypisane imię
elekta i przekazuje drugiemu liczącemu; ten, sprawdziwszy ponownie imię
elekta, przekazuje kartę trzeciemu, który czyta je głośno i zrozumiale,
w ten sposób, aby wszyscy obecni elektorzy mogli zaznaczyć głos na
specjalnie przygotowanym arkuszu papieru. On sam odnotowuje imię
odczytane z karty. Jeśli przy otwieraniu głosów Skrutatorzy znaleźliby
dwie karty do głosowania zgięte w taki sposób, że wydawałyby się
wypełnione przez tego samego elektora i gdyby zawierały to samo imię,
powinny być policzone tylko jako jeden głos, jeśli natomiast zawierają
dwa różne imiona, żaden z dwóch głosów nie będzie ważny; jednak w
żadnym z tych dwóch przypadków nie unieważnia się głosowania.
Po zakończeniu obliczania kart Skrutatorzy sumują liczbę głosów
oddanych na różne imiona i odnotowują je na osobnym arkuszu. Ostatni ze
Skrutatorów, w miarę jak odczytuje kolejne karty, przebija je igłą w
punkcie, w którym znajduje się słowo Eligo, i nawleka je na
nitkę, by mogły być w pewniejszy sposób zachowane. Po odczytaniu
wszystkich imion końce nitki zawiązuje się na węzeł i w ten sposób
karty zostają złożone w naczyniu lub na skraju stołu.
70. Następuje potem trzecia i ostatnia faza nazywana post-scrutinium, która obejmuje: 1) liczenie głosów; 2) ich kontrolę; 3) spalenie kart.
Skrutatorzy sumują wszystkie głosy złożone na poszczególne osoby i
jeśli nikt nie osiągnął dwóch trzecich głosów w tym głosowaniu, to
Papież nie został wybrany; jeśli natomiast okaże się, że ktoś otrzymał
dwie trzecie, dokonano kanonicznie ważnego wyboru Biskupa Rzymskiego.
W obydwu przypadkach, to znaczy czy wybór miał miejsce, czy nie,
Rewizorzy muszą przystąpić do kontroli zarówno kart do głosowania, jak
i obliczeń dokonanych przez Skrutatorów, by upewnić się, że wypełnili
oni poprawnie i wiernie swoje zadanie.
Natychmiast po kontroli, zanim Kardynałowie elektorzy opuszczą
Kaplicę Sykstyńską, wszystkie karty muszą być spalone przez Skrutatorów
z pomocą Sekretarza Kolegium i Ceremoniarzy, przywołanych uprzednio
przez ostatniego Kardynała Diakona. Gdyby jednak musiano przystąpić
bezpośrednio do drugiego głosowania, karty z pierwszego głosowania będą
spalone dopiero na końcu, razem z kartami z drugiego głosowania.
71. Polecam wszystkim Kardynałom elektorom i każdemu z osobna, aby w
celu zachowania większej pewności co do tajemnicy przekazali
Kardynałowi Kamerlingowi lub jednemu z trzech Kardynałów Asystentów
pisma jakiegokolwiek rodzaju, które mieliby przy sobie, dotyczące
wyniku każdego głosowania, w celu spalenia ich wraz z kartami do
głosowania.
Ustalam ponadto, aby po zakończeniu wyboru Kardynał Kamerling
Świętego Kościoła Rzymskiego zredagował sprawozdanie, zaaprobowane
także przez trzech Kardynałów Asystentów, w którym zapisze wynik
głosowania każdej sesji. To sprawozdanie zostanie wręczone Papieżowi i
następnie zachowane w stosownym archiwum, zamknięte w opieczętowanej
kopercie, która nie będzie mogła być otwarta przez nikogo, jeśli Papież
nie udzieli wyraźnego pozwolenia.
72. Potwierdzając dyspozycje moich Poprzedników, św. Piusa X20, Piusa XII21 i Pawła VI22,
polecam, aby zarówno rano, jak po południu - z wyjątkiem popołudnia, w
którym rozpoczęło się Konklawe - natychmiast po głosowaniu, w którym
nie dokonano wyboru, Kardynałowie elektorzy przystąpili bezpośrednio do
drugiego głosowania, w którym ponownie oddadzą swój głos. W tym drugim
głosowaniu winna być zachowana cała procedura pierwszego, z tą różnicą,
że elektorzy nie są zobowiązani do składania nowej przysięgi ani do
wybierania nowych Skrutatorów, Infirmarii i Rewizorów, ponieważ
wszystkie czynności w tym względzie, wykonane przed pierwszym
głosowaniem, pozostają ważne także dla drugiego, nie trzeba ich zatem
powtarzać.
73. Wszystko to, co zostało wyżej ustalone odnośnie do przebiegu
głosowań, powinno być pilnie zachowane przez Kardynałów elektorów we
wszystkich głosowaniach, jakie należy przeprowadzić każdego dnia, rano
i po południu, po odprawieniu nabożeństw lub modlitw ustalonych we
wspomnianym Ordo rituum conclavis.
74. W przypadku, gdyby Kardynałowie elektorzy mieli trudności w
uzyskaniu zgody odnośnie do osoby, którą należy wybrać, to wtedy po
upływie trzech dni bez osiągnięcia wyniku wyborów według opisanej formy
(w n. 62 i następnych), zostają one zawieszone maksymalnie na jeden
dzień w celu uzyskania przerwy na modlitwę, swobodną rozmowę między
głosującymi i krótką medytację, przeprowadzoną przez pierwszego
Kardynała w stopniu Diakonów. Potem ponownie przystępuje się do
głosowania według tej samej formy i po siedmiu głosowaniach, jeśli nie
nastąpi wybór, ustala się drugą przerwę na modlitwę, rozmowę i
medytację, przeprowadzoną przez Kardynała pierwszego w stopniu
Prezbiterów. Następnie przystąpi się do kolejnej ewentualnej serii
siedmiu głosowań, po której będzie mieć miejsce, jeśli jeszcze nie
osiągnięto rozstrzygnięcia, nowa przerwa na modlitwy, rozmowy i
medytację, prowadzoną przez pierwszego Kardynała w stopniu Biskupów. Po
czym podjęte zostaną według tej samej formy głosowania, których będzie
siedem, o ile nie nastąpi wybór.
75. Jeśli głosowania nie przyniosą wyniku, po postępowaniu zgodnie z
tym, co ustalono w poprzednim numerze, Kardynałowie elektorzy zostaną
poproszeni przez Kardynała Kamerling o wyrażenie opinii co do sposobu
działania; zastosuje się taki sposób, jaki ustali większość absolutna.
Nie będzie jednak można odstąpić od wymogu, by ważny wybór dokonał
się albo poprzez absolutną większość głosów, albo poprzez głosowanie
tylko na dwa imiona, które w bezpośrednio poprzedzającym głosowaniu
otrzymały najwięcej głosów, przy czym także w tej drugiej ewentualności
wymagana będzie jedynie większość absolutna.
76. Jeśli wybór nastąpiłby w inny sposób niż jest to ustalone w
niniejszej Konstytucji lub nie byłyby zachowane warunki tu ustalone,
wybór jest przez to samo niebyły i nieważny, bez potrzeby wydawania
jakiejkolwiek deklaracji w tym względzie, a więc nie daje on żadnego
prawa osobie wybranej.
77. Ustalam, że dyspozycje dotyczące wszystkiego, co poprzedza wybór
Biskupa Rzymskiego, oraz jego przebiegu, muszą być w całości zachowane
także w przypadku, gdyby wakat Stolicy Apostolskiej nastąpił przez
rezygnację Papieża, według normy kan. 332, § 2 Kodeksu Prawa
Kanonicznego i kan. 44, § 2 Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich.
PRZYPISY
20. Por. Konst. apost. Vacante Sede Apostolica (25 grudnia 1904), 76: Pii X Pontificis Maximi Acta, III (1908), 280-281.
21. Por. Konst. apost. Vacantis Apostolicae Sedis (8 grudnia 1945), 88: AAS 38 (1946), 93.
22. Por. Konst. apost. Romano Pontificis eligendo (1 października 1975), 74: AAS 67 (1975), 639. Napisz komentarz (0 Komentarze) |