Kwestia wylania Ducha Świętego związana szczególnie z doświadczeniem Odnowy w Duchu Świętym, którą podejmujemy w niniejszej pracy, budzi wiele kontrowersji i jest przedmiotem często namiętnych dyskusji. Przeciwnicy tego doświadczenia widzą w nim element protestantyzacji teologii i tradycji Kościoła katolickiego. Zwolennicy natomiast podkreślają wielkie znaczenie wylania Ducha Świętego dla życia duchowego jednostek i całych wspólnot. Ci ostatni powołują się na świadectwo Kościoła w czasach apostolskich i czasach Ojców Kościoła, twierdząc, że doświadczenie wylania Ducha Świętego mające miejsce w życiu Jezusa i pierwotnym Kościele, nie zanikło w ciągu wieków, ale w obecnych czasach jedynie znowu ujawniło swój dynamizm.

Mimo tych dyskusji bez wątpienia mamy do czynienia z pewnym fenomenem, wobec którego nie można przejść obojętnie. Już od ponad 30 lat, kiedy w 1967 roku pierwsi katolicy stali się uczestnikami doświadczenia wylania Ducha Świętego, Odnowa w Duchu Świętym rozwija się dynamicznie na całym świecie. Przez te lata, wśród członków grup modlitewnych, modlitwa z prośbą o wylanie Ducha Świętego stała się normalną i stałą praktyką, która powoli zostaje także poddana pewnym normom i ramom teologicznym. Dla osób, które doświadczyły wylania Ducha Świętego, jest to doświadczenie wciąż żywe i świeże, choć nie pozbawiające rozmaitych przeszkód i trudności. Czasami wobec zbytniego wyakcentowania subiektywnego doświadczenia może też dochodzić do nadużyć i przerostów.

W związku z powyższym konieczne wydaje się przeanalizować jakie odzwierciedlenie znajduje to zjawisko, w polskojęzycznych publikacjach teologicznych wydawanych w latach 1967-1997, a więc w okresie pierwszych trzydziestu lat zaangażowania katolików w Odnowę. Rok 1967 przyjmuje się za datę powstania Odnowy w Duchu Świętym w Kościele katolickim, kiedy to na Uniwersytecie Duquesne w Stanach Zjednoczonych katolicy pierwszy raz z taką siłą przeżyli spektakularne doświadczenie wylania Ducha Świętego. W dziesięć lat później, niespełna rok po pojawieniu się Odnowy w Polsce, struktury Odnowy w Duchu Świętym na gruncie polskim były na tyle okrzepłe, że odbyło się pierwsze spotkanie osób odpowiedzialnych za Odnowę i przydzielono pierwszego krajowego duszpasterza Odnowy w Duchu Świętym, którym został, ówczesny ksiądz, a dziś biskup Bronisław Dembowski. A zatem rok 1997, jako krańcowa data omawianych publikacji, wiąże się z trzydziestoleciem powstania ruchu i dwudziestoleciem Pierwszej Konferencji odpowiedzialnych za Odnowę w Duchu Świętym w Polsce. Był też i inny powód takiego ograniczenia. W związku z tym, że rok 1998 został ogłoszony przez papieża Jana Pawła II rokiem Ducha Świętego, na rynku wydawniczym ukazała się cała gama różnorodnych publikacji, które w całości lub częściowo dotykały problemy Odnowy. Gdyby dodać je do zebranego przez nas materiału, to stanowiłyby one zbyt dużą ilość, która jeszcze bardziej powiększyłaby objętość niniejszej, już i tak obszernej pracy.

Do początku lat osiemdziesiątych, pojawiło się niewiele i to pobieżnych publikacji polskojęzycznych na temat specyficznego dla Odnowy zjawiska wylania Ducha Świętego czy też kwestii z tym doświadczeniem związanych. Sporadyczne artykuły spotykamy w: Biuletynie Ekumenicznym, Homo Dei, Ateneum Kapłańskim, W drodze. Często dotyczyły one nie tyle bezpośrednio zjawiska, ale Odnowy w Duchu Świętym w ogólności czy też związanych z tym ruchem kontrowersji.

Od roku 1976, w powstających w Polsce grupach modlitewnych, dominowały polskie tłumaczenia literatury kręgu angielsko i francuskojęzycznego. Te materiały wydawane na powielaczu lub w postaci przebitek maszynowych rozprowadzano wśród członków Odnowy celem lepszej informacji i formacji. Czasami maszynopisy tych tekstów umieszczano w ramach ściennych gazetek parafialnych udostępnianych grupom przez duszpasterzy czy też w biuletynach oazowych. W takim właśnie kontekście powstały zręby czasopisma List. Część zamieszczanych w tych biuletynach wewnętrznych tekstów została później poprawiona i wydana drukiem w formie książkowej.

Najobszerniejszymi opracowaniami z tego pierwszego okresu na temat wylania Ducha Świętego, do jakich udało się nam dotrzeć, są maszynopisy bez roku i miejsca wydania: tłumaczenie z niemieckiego dzieła H. Mühlena Wprowadzenie w Odnowę w Duchu Świętym, które po przeróbkach zostało wydane w Krakowie w 1983 roku pt. Odnowa w Duchu Świętym; kompleksowe, 190 stronicowe dzieło V. Walsha Klucz do odnowy charyzmatycznej w Kościele katolickim oraz kilkustronicowe tłumaczenie (lub może nawet fragment) publikacji P. Schoonenberga Chrzest w Duchu Świętym.

Choć Odnowa w Duchu Świętym, ze swym specyficznym doświadczeniem, istnieje na świecie ponad trzydzieści lat, a w Polsce ponad dwadzieścia, to wciąż mało jest publikacji na temat wylania Ducha Świętego rodzimych autorów. Do nieśmiałych i nielicznych wyjątków należą: W. Hryniewicza, Zarys chrześcijańskiej teologii paschalnej, t. 2, Nasza Pascha z Chrystusem, Lublin 1987 (ss. 292-296); B. Dembowskiego Ochrzczeni w Duchu Świętym w Zeszytach Odnowy w Duchu Świętym 16/1997 (ss. 5-13); K. Karlińskiej Jak otrzymać Ducha Świętego? w Charis 21-23/1984 (ss. 24-32) czy wreszcie najbardziej kompleksowa praca M. Bigiela, Jezus Chrzci Duchem Świętym, Łódź 1997.

Inaczej rzecz ma się z publikacjami obcojęzycznymi tłumaczonymi na język polski. Choć są to często opracowania aspektowe, to jednak zebrane razem przynoszą pewien całościowy, choć jeszcze nie pełny, obraz współczesnego doświadczenia wylania Ducha Świętego. Wśród autorów cytowanych w naszej pracy, których publikacje dostępne są w języku polskim, należy wymienić: Y. Congara, dominikanina i kardynała, wybitnego teologa i znawcę zagadnień pneumatologicznych; R. Faricy, amerykańskiego jezuitę i profesora na Papieskim Uniwersytecie "Gregorianum" w Rzymie; F. A. Sullivana, jezuitę, teologa duchowości, głęboko zaangażowanego w działalność grup modlitewnych w Rzymie i wykładowcę wspomnianego wyżej Uniwersytetu; K. Mc Donnella, benedyktyna i T. G. Montague, doradców teologicznych Komisji ds. Odnowy Konferencji Episkopatu Stanów Zjednoczonych; E. O'Connora, amerykańskiego księdza, który z bliska śledził narodziny ruchu; L. J. Suenensa, kardynała i arcybiskupa Brukseli-Malines, zaangażowanego w Odnowę i będącego jej opiekunem z ramienia Rzymu (jemu to zawdzięcza się zapraszanie teologów na dyskusje teologiczne do Malines, gdzie powstały tzw. Dokumenty z Malines, podejmujące teologiczne rozważania nad fenomenem Odnowy); M. Hébrard, dziennikarkę próbującą opisać i uchwycić w miarę całościowo zjawisko Odnowy oraz członków ruchu: R. Martina, pioniera Odnowy w Stanach Zjednoczonych, i P. G. Mansfield, która uczestniczyła w dniach skupienia, na których katolicy pierwszy raz doświadczyli wylania Ducha Świętego.

Należy wspomnieć także o trudnościach natury terminologicznej. Wiążą się one z problemem używania adekwatnych i jasnych określeń terminologicznych. W związku z tym, że pojęcia chrzest w Duchu Świętym i Odnowa Charyzmatyczna budzą wiele kontrowersji i nieporozumień, za radą licznych publicystów, zrezygnowaliśmy z ich używania z wyjątkiem cytatów, w których dani autorzy sami używają tych określeń. Przychylając się zaś do opinii wielu publicystów katolickich, zastąpiliśmy określenie chrzest w Duchu Świętym zwrotem wylanie Ducha Świętego lub wylanie Ducha, a termin Odnowa Charyzmatyczna terminem Odnowa w Duchu Świętym lub samym wyrazem Odnowa. Sformułowania te bowiem nie sugerują, przynajmniej na pierwszy rzut oka, sprzeczności z teologią katolicką, co często zarzucane było pierwszym z wyżej wymienionych określeń, z których używania zrezygnowaliśmy. A zatem w całej naszej pracy posługujemy się tylko tymi dwoma terminami: wylanie Ducha Świętego lub wylanie Ducha i Odnowa w Duchu Świętym lub Odnowa. Problem ten przedstawimy szerzej w trzecim rozdziale.

Pewien dylemat wzbudziło także słowo glosolalia. Otóż okazało się, że w publikacjach, które wykorzystaliśmy w naszej pracy, występuje ono w dwóch różnych zapisach: glosolalia i glossolalia. W związku z tym, opierając się na autorytecie wybitnego teologa Y. Congara, skorzystaliśmy z pisowni, która znajduje się w polskim tłumaczeniu jego dzieła Wierzę w Ducha Świętego. Dlatego też w naszej pracy określając dar języków będziemy stosowali pisownię w formie glosolalia.

W pracy posłużyliśmy się metodą analityczno-syntetyczną, stosując także krytykę opisywanych zjawisk w świetle teologii życia wewnętrznego, odrzucając i krytykując to, co stoi z nią w jawnej sprzeczności.

Mamy świadomość, że nasza praca jest bardzo obszerna, jednakże przy tak bogatym materiale publicystycznym (szczególnie po roku 1989), choć nie ujmującym zagadnień całościowo, nie było możliwe inne rozwiązanie. Po próbach nakreślenia podłoża biblijnego, patrystycznego, teologicznego i historycznego współczesnego zjawiska wylania Ducha Świętego, obecnego w Odnowie w Duchu Świętym, stwierdziliśmy, że odrzucenie pewnych zagadnień nie jest możliwe, gdyż wpłynęłoby niekorzystnie lub wręcz przyniosłoby szkodę całości naszych rozważań na temat tego zjawiska.

Całość pracy podzieliliśmy na pięć rozdziałów. W pierwszym przyjrzymy się doświadczeniu wylania Ducha Świętego w życiu Jezusa i w Kościele czasów apostolskich. W drugim skupimy się na przeżywaniu i teologicznym uzasadnieniu tego doświadczenia oraz nauce na temat działania Ducha Świętego w czasach Ojców Kościoła, znajdującej się poprzez wieki w nauczaniu późniejszych teologów, doświadczeniu świętych i mistyków oraz nauczaniu Soboru Watykańskiego II. Natomiast w trzecim rozdziale omówimy współczesne doświadczenie wylania Ducha Świętego, podejmując problem narodzin Odnowy w Duchu Świętym, stosunku Kościoła katolickiego do ruchu; zajmiemy się problemami terminologicznie i teologicznie związanymi z tym doświadczeniem oraz przedstawimy wypracowane dotąd formy teologicznego tłumaczenia tego zjawiska. W kolejnym, czwartym rozdziale, omówimy same etapy doświadczenia wylania Ducha Świętego, zajmując się zarówno fazą przygotowania do modlitwy, jak również samą modlitwą i problemami z nią związanymi. Wreszcie w rozdziale piątym przedstawimy pokrótce owoce wewnętrzne i zewnętrzne, jakie niesie ze sobą to doświadczenie.

Napisz komentarz (0 Komentarze)