W uporządkowaniu pojęć dotyczących mnogości współczesnych ruchów charyzmatycznych, organizacji ponaddenominacyjnych i nowych Kościołów charyzmatycznych cenną pomocą mogą być refleksje angielskiego księdza i teologa, Petera Hockena^[1]. Dla właściwego zrozumienia zjawiska nowych Kościołów (New Charismatic Churches – NCC) jest potrzebne spojrzenie z ich własnej perspektywy, jako że są one radykalnie odmienne nie tylko od Kościoła katolickiego, ale i od historycznych Kościołów protestanckich, z Kościołami zielonoświątkowymi włącznie. Nie tylko faktycznie są odmienne, ale również pragną takimi pozostać z własnego wyboru. Nie tworzą one „wyznań”, a nawet uważają, że jest to najgorszy los, jaki mógłby je spotkać. Pojęcie „Kościół” (church) jest u nich stosowane tylko na określenie wspólnoty lokalnej, a ponadlokalne więzi noszą raczej nazwę „sieci” (networks). Określenie „nowe” oznacza, że tego typu wspólnoty chrześcijańskie pojawiły się dopiero na przełomie lat 50. i 60., a rozwinęły się do skali obserwowanej obecnie dopiero w latach 80. i 90., kiedy to nastąpiła prawdziwa eksplozja ich powstawania. Jest to fenomen na skalę ogólnoświatową ostatnich dwudziestu lat. Najbardziej znane z tych struktur powstały w USA, głównie w Kalifornii: Vinyard, powołany do życia przez Johna Wimbera, Calvary Chapel czy Hope Chapel. Typowe ich cechy to bardzo skromne wymagania doktrynalne (ograniczające się w zasadzie do ortodoksyjnej trynitologii oraz zbawienia w Jezusie), a także nowoczesny sposób zarządzania, upodobniony zresztą niekiedy do mentalności współczesnych managerów. Kierują nimi ludzie uformowani nie tyle na studiach teologicznych, co w atmosferze masowej kultury lub przedsiębiorczości związanej z informatyką, co zyskało im niekiedy przezwisko „Kościołów dla nowobogackich” (yuppi church). Typową inicjatywą NCC jest Marsz dla Jezusa (March for Jesus), doroczny marsz skupiający miliony chrześcijan na całym globie, od Brazylii po Moskwę. Dobrze reprezentuje ich mentalność ewangelizacyjna maksyma: „myśl o wielkich rzeczach, a wielkie rzeczy będą się działy”.

Odrębnym zjawiskiem są ruchy paraeklezjalne (para–church). Największe spośród nich obecne są w kilkudziesięciu, a nawet w ponad stu krajach świata i liczą od kilku do kilkunastu tysięcy stałych pracowników. Podobnie jak nowe Kościoły charyzmatyczne także te ruchy mają amerykańską, zwykle kalifornijską proweniencję: Youth for Christ (Młodzież dla Chrystusa), Navigators (Nawigatorzy), Campus Crusade for Christ (Akademicka Krucjata dla Chrystusa), Youth with a Mission (Młodzież z Misją), Operation Mobilization. Generalnie organizacje te, mobilizujące wspólnie setki tysięcy ludzi, są dziełem ostatnich kilkudziesięciu lat.

Aspekt nowości nowych Kościołów charyzmatycznych przejawia się w nowym typie pobożności: dynamiczne uwielbienie, współczesna muzyka, podkreślanie lokalnej wspólnoty, aspekt międzynarodowy, podawanie uczestnikom ogólnoświatowej wizji zaangażowania, swobodne korzystanie z nowoczesnej technologii komunikacyjnej. Natomiast aspekt charyzmatyczności, obok specyficznej, „charyzmatycznej” właśnie modlitwy, przejawia się na przykład w odkrywaniu ponadlokalnego powołania apostolskiego: misje, dzieła charytatywne, szerzenie Biblii. W trakcie porównywania mentalności katolickiej ze sposobem myślenia członków nowych charyzmatycznych Kościołów i parakościelnych organizacji charyzmatycznych (lub ewangelikalnych) powstałych w świecie w ciągu ostatnich czterdziestu lat P. Hocken podkreślił, że o ile Kościół katolicki przywiązany jest do pełni wyrazu wiary, to nowe Kościoły bardziej zainteresowane są jej czystością. Katolicy bardziej podkreślają ciągłość działania łaski Bożej i niewidzialny jej aspekt, a „nowi charyzmatycy” – widzą aspekt łaski objawiającej się w niespodziewanych Bożych interwencjach, do tego możliwych do zaobserwowania w codziennym życiu.

P R Z Y P I S Y :

^[1] Ks. P. Hocken od roku 1988 pełni funkcję sekretarza Towarzystwa Studiów Pentekostalnych (The Society for Pentecostal Studies) i jest autorem wielu artykułów i publikacji teologicznych poświęconych ekumenii i historii chrześcijaństwa dwudziestego wieku. Zamieścił wiele haseł w Słowniku ruchów charyzmatycznych i pentekostalnych (Dictionary of the Pentecostal and Charismatic Movements). Ważne refleksje na ten temat zamieścił na przykład w: P. Hocken, The Glory and the Shame – Reflections on the 20^th–Century Outpouring of the Holy Spirit, Guildford–Surrey 1994.

Napisz komentarz (0 Komentarze)