1. TYDZIEŃ POWSZECHNEJ MODLITWY O JEDNOŚĆ CHRZEŚCIJAN
1.1. HISTORIA
Już w 1908 roku taką formę modlitwy o jedność chrześcijan, w dniach 18 - 24 stycznia, zaproponowali dwaj duchowni anglikańscy: Spencer Jones i Paul James. Niestety nie spotkało się to z uznaniem innych chrześcijan, gdyż autorzy projektu uważali, że celem tego tygodnia powinna być modlitwa za akatolików, aby wrócili do jedności z Rzymem. Dopiero w 1935 roku odnowienia tej inicjatywy dokonał katolicki kapłan ks. Paul Couturier z Lyonu. Był on bardzo zaangażowany w działalność ekumeniczną. Taką postawę otwartości ukształtowała w nim praca i pomoc emigrantom rosyjskim osiadłym, po Rewolucji Październikowej, w okolicach Lyonu. Dzięki tej pracy ks. Paul Couturier zbliżył się do tradycji wschodniej. Jednocześnie na ukształtowanie się tej ekumenicznej otwartości miała wpływ ekumeniczna działalność opactwa benedyktyńskiego Amay sur Meuse w Belgii.
Tydzień Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan po raz pierwszy został zorganizowany w Lyonie w 1936 roku. Następnie inicjatywa ta objęła całą Francję oraz kraje sąsiednie. Włączyli się w nią prawosławni, anglikanie oraz wyznania protestanckie. [...]
* * *
2. NABOŻEŃSTWA EKUMENICZNE
Nabożeństwa ekumeniczne to wspólne modlitwy Kościołów chrześcijańskich w intencji jedności. Ich formą zinstytucjonalizowaną jest Tydzień Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan. Natomiast formami niezinstytucjonalizowanymi są wszelkiego rodzaju grupy charyzmatyczne, modlitewne oraz rekolekcje ekumeniczne.
Nabożeństwa ekumeniczne mają charakter wyznaniowy, międzywyznaniowy lub pokutny, szczególnie w czasie programowych spotkań grup mieszanych ds. dialogu doktrynalnego.
2.1. CEL
Celem nabożeństw ekumenicznych jest modlitwa o jedność lub wyrażenie chęci pozostawania razem wbrew istniejącym podziałom.
2.2. CZAS
Szczególnym czasem organizowania nabożeństw ekumenicznych jest Tydzień Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan (18 - 24. 01.), okres Epifanii, Wielki Czwartek, Wielki Piątek, okres Adwentu, Bożego Narodzenia i Wielkiego Postu, Święta Wielkanocne, czas między Wniebowstąpieniem i Zesłaniem Ducha Świętego, spotkania, obrady, zjazdy oraz szczególne wydarzenia ekumeniczne.
2.3. POTRZEBA
Na potrzebę takich nabożeństw ekumenicznych wskazał już Sobór Watykański II w Dekrecie o ekumenizmie (DE 8) oraz wydane przez Sekretariat ds. Jedności Chrześcijan (dziś Papieską Radę ds. Popierania Jedności Chrześcijan) Dyrektorium ekumeniczne (cz. I, 33 - 34).
* * *
3. EKUMENIZM ŚWIATOWY
3.1. EKUMENICZNA RADA KOŚCIOŁÓW
Ekumeniczna Rada Kościołów, zwana też Światową Radą Kościołów, powstałą w 1948 roku w Amsterdamie. Jej celem jest prowadzenie działalności ekumenicznej.
Obecnie zrzesza około 300 Kościołów chrześcijańskich (w tym 29 stowarzyszonych) z 90 krajów, obejmując ogólną liczbę 283.000.000 wiernych.
W łączności z Ekumeniczną Radą Kościołów pozostaje Polska Rada Ekumeniczna.
3.2. PAPIESKA RADA DS. POPIERANIA JEDNOŚCI CHRZEŚCIJAN
W 1960 roku Stolica Apostolska utworzyła Sekretariat ds. Jedności Chrześcijan w ramach komisji przygotowawczych Soboru Watykańskiego II. Była to odpowiedź Jana XXIII na prośbę melchickiego patriarchy antiocheńskiego Maksymosa IV oraz arcybiskupa Padeborn Lorenza Jaegera. W trakcie trwania Soboru Watykańskiego II Sekretariat ds. Jedności Chrześcijan odpowiedzialny był za zaproszenie niekatolickich obserwatorów oraz wypracowaniu kilku dokumentów, m.in. Dekretu o ekumenizmie, Deklaracji o wolności religijnej oraz Dekretu o kościołach wschodnich katolickich.
Obecnie Sekretariat nosi nazwę Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan. Praca jej polega na przygotowaniu dokumentów ekumenicznych, organizowaniu zebrań, zgromadzeń i sesji plenarnych.
Dzięki inicjatywą Sekretariatu ds. Jedności Chrześcijan, a obecnie Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan, utworzono liczne komisje mieszane ds. dialogu teologicznego Kościoła katolickiego z innymi Kościołami chrześcijańskimi: ewangelicko - luterańsko - katolicka - 1965; anglikańsko - teologiczna - 1966; katolicko - metodystyczna - 1966; Kościoła katolickiego i Światowego Aliansu Kościołów Reformowanych - 1970; Kościoła katolickiego i niektórych Wspólnot Zielonoświątkowców - 1970; katolicko - koptyjska - 1973 oraz katolicko - prawosławna - 1975, w której czynny udział brał o. prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI (Instytut Ekumeniczny KUL).
3.3. INSTYTUTY EKUMENICZNE
3.3.1. Ośrodki powstałe przed Soborem Watykańskim II
ÖKUMENISCHES INSTITUT przy wydziale teologii ewangelickiej na Uniwersytecie w Heidelbergu, zajmujący się teologią wschodnią i rzymskotaktolicką (1946).
OSTKIRCHLICHES INSTITUTUM DER AUGUSTINER w Würzburgu, zajmujący się teologią wschodnia (1948).
ÖKUMENISCHES INSTITUT przy wydziale teologii ewangelickiej w Bonn, zajmujący się teologią prawosławną, katolicką, anglikańską i starokatolicką (1956).
JOHANN ADAM MÖHLER INSTITUT FÜR ÖKUMENIK w Padeborn, zajmujący się dialogiem międzywyznaniowym (1957).
ÖKUMENISCHES INSTITUT przy wydziale teologii katolickiej na Uniwersytecie w Münster, zajnujący się teologią międzywyznaniową (1960).
ÖKUMENISCHES INSTITUT DER ABTEI NIEDERALTAICH, zajmujący się kontaktami ekumenicznymi (1962).
BERLINER ÖKUMENISCHES INSTITUT, zajmujący się teologią międzywyznaniową (1962).
3.3.2. Ośrodki powstałe po Soborem Watykańskim II
INSTITUT DETUDES OECUMÉNIQUES we Fryburgu Szwajcarskim, zajmujący się studiami ekumenicznymi (1964).
ANGLIKANISCHES INSTITUT DER ABTEI ST. MATTHIAS w Trewirze, zajmujący się teologią anglikańską i starokatolicką (1964).
ISTITUT FÜR ÖKUMENISCHE FORSCHUNG na Uniwersytecie w Tybindze, zajmujący się teologią ekumeniczną (1964).
CENTRE DETUDES OECUMÉNIQUES w Strasbourgu, zajmujący się szczególnie teologią luterańską (1965 - powołany do życia przez Światową Federację Luterańską).
ISTITUT FÜR DOGMENGESCHICHTE UND ÖKUMENISCHE TEOLOGIE na Uniwersytecie w Grazu (1966).
ÖKUMENISCHES INSTITUT przy wydziale teologii ewangelickiej na Uniwersytecie w Monachium, zajmujący się dialogiem protestancko - katolickim (1967).
INSTITUTO DI TEOLOGIA ECUMENIKA S. NIKOLA w Barii, zajmujący się ekumenizmem i teologią wschodnią (1969).
3.3.3. Ośrodki międzywyznaniowe
INSTITUT OEKUMENIQUE DE RECHERCHES THÉOLOGIQUES «MYSTERIUM SALUTIS» powstały w Jerozolimie z inicjatywy Papieża Pawła VI w czasie spotkania z Ekumenicznym Patriarchą Konstantynopola Atenagorasem I (1965).
INSTITUT SUPÉRIEUR DETUDES OECUMÉNIQUES w Paryżu (1967).
ARBEITSGEMEINSCHAFT ÖKUMENISCHER UNIVERSITÄTSINSTITUTE zrzeszający instytuty ekumeniczne z Tybingi, Bochum, Münster i Monachium (1973).
3.3.4. Polska
Sekcja Teologii Ekumenicznej i Porównawczej na wydziale teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1970), przekształcona w 1983 roku na Instytut Ekumeniczny, którego długoletnim kierownikiem był o. prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI (obecnie jest zastępcą kierownika).
3.4. NAJWAŻNIEJSZE DOKUMENTY KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO O EKUMENIZMIE OD SOBORU WATYKAŃSKIEGO II
Sobór Watykański II, Dekret o ekumenizmie (1964).
Sekretariat ds. Jedności Chrześcijan, Dyrektorium ekumeniczne [dotyczące realizacji soborowych zasad ekumenicznych jako pomoc dla Biskupów we wprowadzaniu w życie Dekretu o ekumenizmie] (cz. I - 1967, cz. II - 1970).
Paweł VI, Encyklika Ecclesiam suam, cz. III, Dialog (1964).
Paweł VI, Motu proprio Matrimonia mixta o małżeństwach mieszanych (1970).
Paweł VI, Testament 6 (1978).
Jan Paweł II, Encyklika Ut unum sint (1995).
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Catechesi tradendae (1979).
Jan Paweł II, List apostolski Orientale lumen (1995).
Jan Paweł II, List apostolski Tertio Millennio adveniente (1994).
Jan Paweł II, List apostolski Redemtionis Anno na temat Jerozolimy (1984).
Jan Paweł II, List apostolski Euntes in mundum na 1000 - lecie chrztu Rusi Kijowskiej (1988).
Jan Paweł II, List apostolski Anzitutto rendo z okazji 350 - lecia Unii Użhoradzkiej (1996).
Jan Paweł II, List apostolski Magno cum gaudio z okazji 400 - lecia Unii Brzeskiej (1995).
Jan Paweł II, List apostolski Mantre si intensificano na temat stosunków między katolikami i prawosławnymi w nowej sytuacji Europy Środkowej i Wschodniej (1991).
Jan Paweł II, List apostolski z okazji 500 - lecia urodzin Marcina Lutra (1983).
List [Deklaracja wspólna] Papieża Jana Pawła II i Ekumenicznego Patriarchy Konstantynopola Bartłomieja I (1995)
List [Deklaracja wspólna] Papieża Jana Pawła II i arcybiskupa Canterbury Roberta Runicie (1989).
* * *
4. EKUMENIZM W POLSCE
4.1. POLSKA RADA EKUMENICZNA
Już w 1940 roku odbywały się konspiracyjne spotkania ekumeniczne, ale dopiero w 1942 roku ukonstytuowała się Tymczasowa Rada Ekumeniczna, do której przedstawiciele poszczególnych Kościołów należeli personalnie, a nie jako oficjalni przedstawiciele.
W 1946 roku ukonstytuowała się Polska Rada Ekumeniczna, w skład której weszło 12 wyznań. Z jej inicjatywy powstała w 1954 roku Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie.
W 1963 roku Polska Rada Ekumeniczna próbowała nawiązać stosunki z Kościołem katolickim, ale inicjatywa ta została odrzucona. Dialog i współpraca nabrały rozpędu dopiero po Soborze Watykańskim II.
Obecnie w skład Polskiej Rady Ekumenicznej wchodzą:
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny w RP,
Kościół Ewangelicko - Augsburski w RP,
Kościół Ewangelicko - Reformowany w RP,
Kościół Ewangelicko - Metodystyczny w RP,
Kościół Polsko - katolicki w RP,
Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP,
Kościół Chrześcijan Baptystów w RP,
oraz jako członkowie stowarzyszeni: Społeczne Towarzystwo Polskich Katolików i Towarzystwo Biblijne w Polsce.
Polska Rada Ekumeniczna pielęgnuje tradycje ekumeniczne, nawiązując do tego nurtu polskiej myśli, który opowiada się za wolnością, równouprawnieniem i poszanowaniem wyznań. Jednocześnie troszczy się o umocnienie atmosfery duchowej, sprzyjającej jedności chrześcijan, w myśl modlitwy arcykapłańskiej Jezusa: aby wszyscy byli jedno (por. J 17, 21). Czyni to w nawiązaniu i zgodnie z zasadami światowego ekumenizmu. Cel Polskiej Rady Ekumenicznej został nakreślony w jej statucie: duchowne zbliżenie i pielęgnowanie braterskich stosunków między Kościołami.
4.2. KOŚCIÓŁ KATOLICKI W POLSCE
W 1961 roku z inicjatywy ks. Mystowskiego, przy studium duszpasterskim w Warszawie, powstała sekcja ekumeniczne, która pod koniec 1962 roku przekształciła się w Ośrodek ds. Jedności Chrześcijan. W tymże samym roku Kościół katolicki w Polsce pierwszy raz włączył się w Tydzień Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan.
Od 1963 roku w Laskach koło Warszawy organizowane są rekolekcje ekumeniczne dla kapłanów i kleryków oraz kształcenie młodzieży akademickiej (od 1964) i ekumeniczne rekolekcje dla młodzieży (od 1967). Natomiast w większych miastach powstały liczne grupy modlitewne, czytające Pismo Święte, modlące i poznające się wzajemnie.
W 1966 roku powstała przy Episkopacie Polski Komisja ds. Ekumenizmu (obecnie Rada Episkopatu Polski ds. Ekumenizmu). Do jej zadań należy: doroczne spotkania z diecezjalnymi referentami ekumenicznymi, organizowanie sesji naukowych, opracowanie podstaw formacji ekumenicznej w seminariach duchownych, organizowanie Tygodnia Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan i wydawanie materiałów na nabożeństwa ekumeniczne. Od 1967 roku wydaje ona Biuletyn Ekumeniczny.
W 1969 roku Episkopat Polski wydał List Pasterski na temat Tygodnia Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan. Natomiast w 1971 roku delegacja Polskiej Rady Ekumenicznej pierwszy raz uczestniczyła w nabożeństwie ekumenicznym, z okazji Tygodnia Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan, w kościele katolickim. A od 1974 roku, w odpowiedzi na zaproszenie Kościoła rzymsko - katolickiego, skierowanego do Polskiej Rady Ekumenicznej, rozpoczęły się wspólne obchody Tygodnia Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan.
W 1974 roku powstała też Komisja Mieszana Kościoła rzymsko - katolickiego i Polskiej Rady Ekumenicznej, która w 1977 roku utworzyła Podkomisję ds. Dialogu Ekumenicznego.
Liczne synody diecezjalne zaleciły też wzbogacenie akcentami ekumenicznymi tradycyjnych nabożeństw: Gorzkich Żali; Drogi Krzyżowej; nabożeństw majowych, czerwcowych i październikowych; pogrzebom; godzinom biblijnym i nabożeństwom Słowa Bożego.
Do cennych inicjatyw ekumenicznych należy zaliczyć: budowę ekumenicznej świątyni na Majdanku (1985) i Międzynarodowego Ośrodka Spotkań Młodzieży (1986); Ekumeniczne Dni Młodych w Kodniu i Supraślu (Jednym z inicjatorów dni kodeńskich był o. Andrzej Madej OMI); wielkie zaangażowanie w pracę ekumeniczną Sióstr Misjonarek Świętej Rodziny oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Akademii Teologii Katolickiej; na gruncie parafialnym przyjaźnie między duchownymi różnych wyznań.
4.3. WYBITNI POLSCY EKUMENIŚCI
Bp senior Władysław Miziołek.
Bp prof. dr hab. Alfons Nossol.
O. prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI.
Ks. prof. dr hab. Alfons Skowronek.
Ks. prof. dr hab. Lucjan Balter.
Ks. prof. dr hab. Stanisław Nagy.
O. prof. dr hab. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv.
O. dr Krzysztof Kowalik SDB
Bp Jan Szarek - Prezes Polskiej Rady Ekumenicznej (Kościół Ewangelicko - Augsburski).
Bp Rudolf Bażanowski (Kościół Ewangelicko - Augsburski).
Bp senior Janusz Narzyński (Kościół Ewangelicko - Augsburski).
Ks. Marcin Hintz (Kościół Ewangelicko - Augsburski).
Bp Zdzisław Tranda (Kościół Ewangelicko - Reformowany).
Bp Edward Puślecki (Kościół Ewangelicko - Metodystyczny).
Bp prof. dr hab. Wiktor Wysoczański (Kościół Polsko - katolicki, Rektor ChAT).
Bp Tadeusz Majewski (Kościół Polsko - katolicki).
Bp Jerzy Szotmiller (Kościół Polsko - katolicki).
Bp prof. dr hab. Jeremiasz Anchimiuk (Kościół Prawosławny)
Bp Teodor Majkowicz (Kościół Greckokatolicki Bizantyńsko-Ukraiński).
Ks. dr Henryk Paprocki (Kościół Prawosławny).
Ks. dr Jerzy Teofiluk (Kościół Prawosławny).
Ks. prof. dr hab. Marian Bendza (Prorektor ChAT).
Ks. prof. dr hab. Janusz T. Kościuszko (Prorektor ChAT).
Barbara Enholc - Narzyńska (Dyrektor Generalny Towarzystwa Biblijnego w Polsce).
Karol Karski (Kościół Ewangelicko - Augsburski).
4.4. CZASOPISMA O CHARAKTERZE EKUMENICZNYM
Biuletyn Ekumeniczny. Publikacja Rady Episkopatu Polski ds. Ekumenizmu.
Jednota. Miesięcznik religijno - społeczny poświęcony polskiemu Ewangelicyzmowi i Ekumenii.
Chrześcijanin. Organ prasowy Kościoła Zielonoświątkowego w Polsce.
Słowo Prawdy. Publikacja Polskiego Kościoła Chrześcijan Baptystów.
Przegląd Prawosławny.
Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Biuletyn KAI. Ekumenizm, Kościoły, religie.
Rocznik Teologiczny Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej.
Studia i dokumenty ekumeniczne.
© Copyright: Parafia "Przemienienia Pańskiego" w Iławie
e-mail: rw@omi.org.pl lub rwomi@ewan.com.pl Napisz komentarz (0 Komentarze) |