1. MIEJSCE SPRAWOWANIA MSZY ŚWIĘTEJ
108.
Eucharystię należy sprawować w miejscu świętym, chyba że w
poszczególnym wypadku czego innego domaga się konieczność; w
takim wypadku Eucharystia winna być sprawowana w odpowiednim
miejscu[197].
O tym, czy istnieje taka konieczność, za każdym razem zgodnie ze
zwyczajem na terenie swojej diecezji będzie rozstrzygał biskup
diecezjalny. 109.
Kapłanowi nigdy nie wolno sprawować Eucharystii w świątyni lub
miejscu świętym jakiejkolwiek religii niechrześcijańskiej.
2. RÓŻNE ROZPORZĄDZENIA ZWIĄZANE ZE SPRAWOWANIEM MSZY ŚWIĘTEJ
110.
Pamiętając o tym, że w tajemnicy Ofiary eucharystycznej
dokonuje się ustawicznie dzieło zbawienia, kapłani powinni często
odprawiać, a zaleca się usilnie codzienne odprawianie, które,
nawet gdy nie ma wiernych, stanowi czynność Chrystusa i Kościoła,
którą sprawując, kapłani wypełniają swoje główne
zadanie[198].
111.
Kapłan powinien być dopuszczony do celebrowania lub koncelebrowania
Eucharystii, chociaż jest nie znany rektorowi kościoła, jeśli
przedstawi pismo polecające (czyli tzw. celebret)
Stolicy Apostolskiej lub własnego ordynariusza, lub własnego
przełożonego, wystawione nie wcześniej niż przed rokiem, albo
można roztropnie uważać, że nie ma przeszkód do
odprawiania[199].
Biskupi powinni czuwać, aby zostały wyeliminowane zwyczaje przeciwne.
112.
Mszę świętą odprawia się w języku łacińskim albo w innym języku pod
warunkiem użycia tekstów liturgicznych zatwierdzonych zgodnie
z prawem. Z wyjątkiem Mszy świętych, które powinny być
sprawowane w języku ojczystym zgodnie z rozkładem i czasem
wyznaczonym dla nich przez władzę kościelną, wolno kapłanom w każdym
czasie i miejscu sprawować Mszę świętą po łacinie[200].
113. Kiedy Msza święta
jest koncelebrowana przez wielu kapłanów, Modlitwę
eucharystyczną należy odmówić w języku, który jest
znany równocześnie wszystkim koncelebrującym kapłanom oraz
zgromadzonemu ludowi. Kiedy się zdarzy, że wśród kapłanów
są tacy, którzy nie znają języka celebracji, tak że nie mogą
należycie odmówić przeznaczonych dla nich części Modlitwy
eucharystycznej, niech nie koncelebrują, lecz raczej biorą udział w
celebracji ubrani w strój chórowy, zgodnie z
przepisami[201].
114. Podczas
niedzielnych Mszy sprawowanych w parafii – jako «wspólnocie
eucharystycznej» – spotykają się różne grupy,
ruchy, stowarzyszenia, a także małe wspólnoty zakonne
istniejące na jej terenie[202].
Jednak, chociaż zgodnie z przepisami prawa wolno sprawować Msze dla
grup specjalnych[203],
grupy te nie są bynajmniej w żaden sposób zwolnione z wiernego
zachowywania norm liturgicznych.
115. Należy potępić
nadużycie polegające na samowolnym odkładaniu sprawowania Mszy
świętej dla dobra ludu, wbrew przepisom Mszału Rzymskiego i zdrowej
tradycji obrządku rzymskiego, pod pretekstem popierania postu
od Eucharystii.
116. Msze nie powinny
być mnożone wbrew przepisom prawa, a odnośnie do stypendium
mszalnego, należy przestrzegać wszystkiego, co skądinąd zgodnie z
prawem winno być zachowywane[204].
3. NACZYNIA LITURGICZNE
117. Naczynia
liturgiczne, które zostały przeznaczone do przechowywania
Ciała i Krwi Pańskiej, winny być wykonane z dokładnym uszanowaniem
norm wypływających z tradycji i ksiąg liturgicznych[205].
Konferencje Episkopatów posiadają władzę rozstrzygania, po
zatwierdzeniu ich decyzji przez Stolicę Apostolską, czy będzie
korzystne wykonanie naczyń liturgicznych również z innych
solidnych materiałów. Wymaga się jednak ściśle, aby tego
rodzaju materiały zgodnie z powszechnym odczuciem każdego regionu
były naprawdę szlachetne[206],
tak aby ich użycie przynosiło cześć Bogu i całkowicie wyeliminowało
niebezpieczeństwo osłabienia w odczuciu wiernych nauki o rzeczywistej
obecności Chrystusa pod postaciami eucharystycznymi. Należy więc
potępić wszelkie nadużycia polegające na używaniu do sprawowania Mszy
naczyń codziennego użytku lub mało wartościowych pod względem
jakości, lub pozbawionych wartości artystycznej, lub zwykłych
koszyków, lub też innych naczyń wykonanych ze szkła, gliny,
terakoty czy innych materiałów łatwo się tłukących. Odnosi się
to również do metali oraz innych materiałów, które
łatwo się niszczą[207].
118. Naczynia
liturgiczne, zanim zostaną użyte, powinny być pobłogosławione
przez kapłana zgodnie z obrzędami przewidzianymi w księgach
liturgicznych[208].
Jest godne pochwały, aby błogosławieństwa dokonał biskup diecezjalny,
który rozstrzygnie, czy naczynia nadają się do użytku, dla
którego są przeznaczone.
119. Kapłan, po
powrocie do ołtarza po udzieleniu Komunii, stojąc przy ołtarzu lub
przy kredensie, puryfikuje patenę lub puszkę nad kielichem, następnie
puryfikuje kielich, zgodnie z przepisami Mszału, i wyciera kielich
puryfikaterzem. Gdzie jest obecny diakon, on podchodzi do ołtarza
wraz z kapłanem i puryfikuje naczynia. Naczynia przeznaczone do
puryfikacji, zwłaszcza jeśli jest ich wiele, po odpowiednim nakryciu
wolno jednak pozostawić na korporale na ołtarzu lub na
kredensie; w tym przypadku kapłan lub diakon puryfikuje je zaraz po
Mszy, po odesłaniu ludu. Podobnie prawnie ustanowiony akolita pomaga
przy ołtarzu lub kredensie kapłanowi albo diakonowi przy puryfikacji
naczyń liturgicznych i ich porządkowaniu. Jeśli diakon jest
nieobecny, prawnie ustanowiony akolita przenosi naczynia liturgiczne
na kredens i tam w zwykły sposób puryfikuje je, wyciera i
porządkuje[209].
120. Pasterze powinni
czuwać, aby bielizna ołtarzowa, zwłaszcza ta, na której się
kładzie święte postacie, była zawsze czysta i często prana zgodnie z
przyjętym zwyczajem. Jest godne pochwały, jeśli wodę z pierwszego,
ręcznego, prania, wylewa się do kościelnej studzienki lub w
odpowiednie miejsce na ziemię. Następnie kolejnego prania można
dokonać według przyjętego zwyczaju.
4. SZATY LITURGICZNE
121. Rozmaitość
kolorów szat liturgicznych ma uzewnętrzniać charakter
sprawowanych misteriów wiary, a także ideę rozwoju
chrześcijańskiego życia w ciągu roku liturgicznego[210].
Zróżnicowanie zaś funkcji
w sprawowaniu Eucharystii ukazuje się zewnętrznie przez
różnorodność szat liturgicznych. Owe bowiem szaty
liturgiczne winny podkreślać piękno świętych czynności[211].
122. Alba jest
przepasana na biodrach paskiem,[
]jeżeli nie jest uszyta w taki sposób, że
przylega do ciała nawet bez paska. Jeżeli alba nie osłania dokładnie
zwykłego stroju koło szyi, przed przywdzianiem alby należy nałożyć
humerał[212].
123. Kapłan,
sprawując Mszę świętą oraz inne czynności liturgiczne połączone
z nią bezpośrednio, na albę i stułę wkłada ornat, chyba że obowiązuje
inny przepis[213].
Podobnie kapłan, który zgodnie z przepisami wkłada ornat,
niech nie zapomina o włożeniu stuły. Wszyscy ordynariusze powinni
czuwać, aby został wyeliminowany wszelki przeciwny zwyczaj.
124. Mszał Rzymski daje
możliwość, aby kapłani koncelebrujący Mszę, jeśli zachodzi słuszna
przyczyna, na przykład jest zbyt duża liczba koncelebrujących i
brakuje szat liturgicznych, mogli zrezygnować z ornatu, lecz
na albę nałożyć tylko stułę[214];
nie dotyczy to przewodniczącego, który zawsze powinien nałożyć
ornat w kolorze określonym przepisami. Kiedy jednak można przewidzieć
tego rodzaju sytuację, trzeba, na ile to możliwe, jej zaradzić.
Koncelebransi, oprócz przewodniczącego, w przypadku
konieczności mogą również nałożyć ornat koloru białego. W
pozostałych sprawach należy zachować przepisy ksiąg liturgicznych.
125. Szatą własną
diakona jest dalmatyka, którą należy nakładać na albę i stułę.
Aby zachować piękną tradycję Kościoła, jest godne pochwały nie
korzystać z możliwości niewkładania dalmatyki[215].
126. Należy odrzucić
zwyczaj, sprzeczny z przepisami ksiąg liturgicznych, polegający na
tym, że wyświęceni szafarze sprawują Mszę świętą, nawet z udziałem
jednego tylko posługującego, bez szat liturgicznych albo używają
samej stuły nałożonej na płaszcz mniszy (kukullę) lub na zwyczajny
habit zakonny lub na zwykłe ubranie[216].
Ordynariusze powinni zadbać o to, aby takie nadużycia jak najszybciej
zostały naprawione i we wszystkich kościołach i kaplicach podległych
ich jurysdykcji była odpowiednia liczba szat liturgicznych
wykonanych zgodnie z przepisami.
127. W księgach
liturgicznych zawarte są przepisy zezwalające na używanie w dni
bardziej uroczyste szat liturgicznych świątecznych lub okazalszych,
chociaż nie są w kolorze dnia[217].
Tę jednak możliwość, która w celu zachowania dziedzictwa
Kościoła dotyczy właściwie szat wykonanych przed wielu laty,
rozszerza się w sposób niewłaściwy na nowości, tak że
odrzuciwszy przyjęte zwyczaje, używa się form i kolorów według
kryteriów subiektywnych ze szkodą dla tradycji osłabiając sens
tego przepisu. W dzień świąteczny szaty liturgiczne koloru złotego
lub srebrnego, jeśli zachodzi taka potrzeba, mogą zastępować szaty
innego koloru, jednak nie fioletowe lub czarne.
128. Msza święta oraz
inne celebracje liturgiczne, które są działaniem Chrystusa i
hierarchicznie ustanowionego ludu Bożego, winny być tak organizowane,
aby wyświęceni szafarze oraz wierni świeccy uczestniczyli w nich w
sposób wyraźny, każdy zgodnie ze swoim stanem. Jest więc
lepiej, aby kapłani, którzy biorą udział w celebracji
eucharystycznej, jeśli nie zwalnia ich od tego słuszna przyczyna, z
zasady pełnili urząd posługi wynikający z przyjętych święceń, a więc
by uczestniczyli jako koncelebransi, ubrani w szaty liturgiczne.
Jeśli nie celebrują, niech biorą udział ubrani we własny strój
chórowy albo komżę nałożoną na sutannę[218].
Z wyjątkiem przypadków usprawiedliwionych zaistnieniem
rozumnej przyczyny, nie wypada, aby kapłani uczestniczyli we Mszy,
gdy chodzi o wygląd zewnętrzny, tak jakby byli wiernymi świeckimi.
PRZYPISY:
[197]
KPK, kan. 932 § 1; por. Św. Kongr. Kultu Bożego, Instr.
Liturgicae instaurationes, nr 9: AAS 62
(1970) 701.
[198]
KPK, kan. 904; por. KK nr 3; DP nr 13; por. tamże Sobór
Trydencki, Sesja XXII, 17 września 1562, O Najświętszej
Ofierze Mszy świętej, rozdz. 6: DS 1747; Paweł. VI, Enc.
Mysterium fidei, 3 września 1965: AAS 57 (1965) 753-774, tu
761-762; por. Jan Paweł II, Enc. Ecclesia de Eucharistia,
nr11: AAS 95 (2003) 440-441; Św. Kongr. Obrzędów,
Instr. Eucharisticum mysterium, nr 44: AAS 59 (1967) 564;
Mszał Rzymski, Ogólne wprowadzenie, nr 19.
[199]
Por. KPK, kan. 903; Mszał Rzymski, Ogólne wprowadzenie,
nr 200.
[200]
Por. KL nr36 § 1; KPK, kan. 928.
[201]
Por. Mszał Rzymski, Ogólne wprowadzenie, nr 114.
[202]
Jan Paweł II, List apost. Dies Domini, nr 36: AAS 90 (1998)
735; por. Św. Kongr. Obrzędów, Instr. Eucharisticum
mysterium, nr 27: AAS 59 (1967) 556.
[203]
Por. Jan Paweł II, List apost. Dies Domini, zwłaszcza nr 36:
AAS 90 (1998) 735-736; Św. Kongr. Kultu Bożego, Instr. Actio
pastoralis: AAS 61 (1969) 806-811.
[204]
Por. KPK, kan. 905, 945-958; por. Kongr. ds. Duchowieństwa, Dekr.
Mos iugiter, 22 lutego 1991: AAS 83 (1991), s. 443-446.
[205]
Por. Mszał Rzymski, Ogólne wprowadzenie, nry 327-333.
[206]
Por. tamże, nr 332.
[207]
Por. tamże, nr 332; Św. Kongr. Ds. Sakram. i Kultu Bożego, Instr.
Inaestimabile donum,nr16: AAS 72 (1980) 338.
[208]
Por. Mszał Rzymski, Ogólne wprowadzenie, nr 333;
Appendix IV. Ordo benedictionis calicis et patenae intra Missam
adhibendus, s. 1255-1257; Pontifikał Rzymski, Obrzędy
poświęcenia kościoła i ołtarza, Katowice 2001, rozdz. VII, s.
177-186.
[209]
Por. Mszał Rzymski, Ogólne wprowadzenie, nry 163, 183,
192.
[210]
Tamże, nr345.
[211]
Tamże, nr 335.
[212]
Por. tamże,nr 336.
[213]
Por. tamże, nr 337.
[214]
Por. tamże, nr 209.
[215]
Por. tamże, nr 338.
[216]
Por. Św. Kongr. Kultu Bożego, Instr. Liturgicae instaurationes,
nr8c: AAS 62 (1970) 701.
[217]
Por. Mszał Rzymski, Ogólne wprowadzenie, nr 346g.
[218]
Tamże, nr114; por. nry 16-17.
opr. mg/mg
Copyright © by Polish Bishops Conference Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą pisać komentarze. Prosze zaloguj się i dodaj komentarz. Powered by AkoComment 1.0 beta 2! |